www.eprace.edu.pl » milosc-mlodziezy » Metodologiczne podstawy badań własnych » Problemy badawcze

Problemy badawcze

Badanie naukowe rozpoczyna się od sformułowania problemów badawczych, wokół których to badacz będzie poruszał się przeprowadzając badanie. Jest to z pozoru prosty zabieg, polegający na rozbiciu tematu na pytania, problemy. „Problemem badawczym nazywamy to, co jest przedmiotem wysiłków badawczych, czyli po prostu to, co orientuje nasze przedsięwzięcia poznawcze”¹⁰⁴. Natomiast M. Łobocki uważa, że problemy badawcze to pytania, na które szukamy odpowiedzi na drodze badań naukowych¹⁰⁵. W metodologii badań naukowych podkreśla się trzy podstawowe źródła wyłaniających się problemów badawczych, a mianowicie: osobiste preferencje badacza, gdyż każdy badacz stanowi indywidualną strukturę psychiczną o specyficznych upodobaniach, doświadczeniach osobistych i naukowych oraz potrzeby społeczne, podnoszące rangę ogólnej użyteczności praktycznej i znajomość aspektów naukowo – metodologicznych, pozwalających na wszechstronną i krytyczną ocenę badanego zjawiska¹⁰⁶. Interesujące badacza problemy uzyskują szczególnie wysoką rangę poznawczą wtedy, gdy dotyczą pytań, na które nauka nie dała dotąd odpowiedzi, lub pytań stawianych po raz pierwszy w historii nauki.

Problemy badawcze mają postać pytań. Zatem można wyróżnić dwa rodzaje pytań zgodnie z klasyfikacją pytań przedstawioną przez K. Ajdukiewicza:

1. Pytania rozstrzygnięcia – rozpoczynają się one od partykuły pytajnej „czy” i można udzielić na nie jednej z dwóch wykluczających się odpowiedzi: „tak” lub „nie”.

2. Pytanie dopełnienia – podają one tylko ogólny schemat odpowiedzi. Po podstawieniu odpowiednich wartości na zmienną otrzymuje się każdorazowo nowe pytanie – prawdziwe lub fałszywe. Jest ono jedną z możliwych odpowiedzi na pytanie dopełnienia¹⁰⁷.

Wszelkie problemy badawcze można podzielić na pewne typy, przyjmując za podstawę podziału np. przedmiot, zakres, rolę jaką spełnia dany problem w nauce. Na tej podstawie wyróżnić można problemy:

1. teoretyczne i praktyczne;

2. ogólne i szczegółowe;

3. podstawowe i cząstkowe¹⁰⁸.

Problemy badawcze stanowią podstawę tworzenia hipotez, bo często proces budowania hipotez polega na zmianie pragmatycznej formy problemu, ze zdania pytającego na twierdzące lub przeczące. Problemy badawcze powinny charakteryzować się następującymi cechami, muszą być:

- jasne, tzn. tak sformułowane, aby możliwe było ich jednoznaczne zrozumienie,

- wyraźne, tzn. mające oznaczone granice, pozwalające zróżnicować jeden problem z innymi w obrębie danego tematu,

- realne, tzn. dostępne, możliwe do rozwiązania przy posiadanym arsenale metod i środków badania naukowego¹⁰⁹.

Formułowanie problemów badawczych wymaga od badacza pewnego zasobu wiedzy. W ich formułowaniu dużą rolę odgrywa intuicja badawcza¹¹⁰. Rozstrzygnięcie danego problemu badawczego może mieć dwojakie konsekwencje. Otóż może przynieść określone korzyści praktyczne, a także może doprowadzić do ważnych ustaleń naukowo-poznawczych.

Opierając się na definicjach i kryteriach poprawności sformułowano ogólny problem badawczy, który brzmi:

1. Jaka jest opinia uczniów szkół średnich na temat oddziaływania miłości na zachowanie?

Sformułowano także następujące szczegółowe problemy badawcze:

1. Jak, w opinii uczniów szkół średnich zachowują się osoby zakochane?

2. Czy opinie uczniów na temat zachowań osób zakochanych różnią się w zależności od miejsca zamieszkania pytanych osób, czy to jest wielkie czy małe miasto?

3. Jak sądzą uczniowie, czy ludzie zakochani idealizują ukochaną osobę?

4. Czy wyniesione z domu wzory relacji pomiędzy rodzicami kształtują sposoby pojmowania miłości?

5. Jak według opinii uczniów, miłość zmienia zachowanie zakochanych?

komentarze

Przeszukaj ePrace

Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.